روز 291: بر مدار خزندگان

خانم ها و آقایان، طبق آمار امروزه از هر 10 فردی که با آنها در کوچه و خیابان برخورد دارید، یکی شان خزنده است (lurker. نه reptile) تعداد روز افزون خزندگان مرا به این فکر افتاد که آنها را به شما معرفی کنم، هر چند این کار غیر ممکن است،‌اما سعی می کنم شمایی کلی در برابر دیدگانتان ترسیم کنم تا در آینده با آنها به مشکل برنخورید،‌یا حداقل بشناسیدشان و به هنگام مواجهه، فرار را بر قرار ترجیح دهید.

یک فاکتور کلیدی هست که بیشتر رفتار های خزندگان را توجیه می کند:"تلاش برای حرف نزدن ِ اجباری." یعنی بخواهند به کسی چیزی را توضیح بدهند، یا پاسخ سوال نامربوطی را بدهند، یا در وضعیت های پیچیده ی احساسی با کسی همدردی کنند، تماس های ناشناس را جواب بدهند، یا تلفنی که زنگ می خورد را بردارند. این فاکتور معمولا در اجتماع با "تلاش برای حرف نزدن" ی که در آدم های خجالتی، شدیدا درونگرا، جامعه گریز و غیره دیده می شود، اشتباه گرفته می شود. حقیقت این است که یک خزنده ممکن است فوق العاده برونگرا باشد، یا پررو، برای یک سال حرف برای گفتن داشته باشد، یا حتی عاشق جامعه اش و مردم باشد. یک خزنده شاید حتی بیشتر از بقیه حرف می زند، اما در مورد موضوعی که می خواهد، زمانی که می خواهد، و با کسی که می خواهد، حرف می زند. غیر از این اگر باشد سعی نکنید هیچ وقت آنها را به حرف زدن وادار کنید. این یک خودخواهی توجیه شده میان خود خزندگان است که رک و راست بهتان بگویم، هیچ راهی برای شکستنش ندارید... متاسفانه.

خط قرمز دیگر ِ خزندگان در مقوله ی گفتگو، خاله زنک بازی های دور سینی سبزی هست. همان small talk هایی که شامل غیبت، نظر دادن در مورد دیگران (ظاهر و باطن)، قضاوت های یهویی، اظهار نظر های بی مورد، و بیشتر از تمام اینها، گفتگو های عاشقانه می شود. در واقع اگر یک خزنده جواب لاو ترکاندن های شما را به غلیظ ترین شکل ممکن داد، دو حالت دارد: یا می خواهد هر چه زودتر راضی بشوید و دیگر تمامش کنید، یا واقعا از ته دل عاشقتان است. در هر دو صورت باید در اسرع وقت از محل حادثه فرار کنید. چون هر دویش شدیدا خطرناک است؛ مخصوصا حالت دوم. یک خزنده ی عاشق از رئیس ارتش صدام حسین هم خطرناک تر و وحشتناک تر است.

خزندگان در زندگی بیشتر از هر چیزی، از باختن بدشان می آید. شاید حس کنید دلیل اینکه آنها از میانگین جامعه کمی موفق تر به نظر می رسند همین ترس از باخت باشد. اما واقعیت این است که آنها هم می بازند، شاید حتی بیشتر از میانگین جامعه. اما در تاریکی و تنهایی خودشان می بازند. آنقدر شکست می خورند تا بالاخره راه موفقیت را پیدا کنند، آن وقت است که از تاریکی بیرون می آیند و فقط پیروزی شان را به رخ بقیه می کشند. همین خزیدن در تاریکی از مهمترین تاکتیک های خزندگان است. بیشتر خزندگان به هنگام به خطر افتادن ارزش هایشان سریعا غیب می شوند. اگر احساس کنند نیاز به درد دل گفتن دارند تلفن را بر نمی دارند و شماره نمی گیرند، بلکه تلفن را از برق می کشند و گوشی شان را هم خاموش می کنند، مبادا هوس حرف زدن به آنها غلبه کند. اگر احساس کنند به مشکلی در کاری برخورده اند، به جای 10 دقیقه سوال پرسیدن از یک نفر، 1 ماه تمام در اینترنت جستجو می کنند. زندگی آنها عاری از تناقضات خانوادگی و احساسی نیست. آنها فقط این تناقضات را در تاریک ترین زاویه ی روحشان برای خودشان حل می کنند و بعد از خودشان بیرون می آیند.

اگر دوست یک خزنده هستید، وقتی به جایی خیره شده، نروید جلویش بایستید. هنگام صحبت، یک فاصله ی حداقلی شش وجبی را با او حفظ کنید. اصلا از روش های نسبتا مطمئن شناسایی خزندگان همین موضوع است. سعی کنید یک قدم به آنها نزدیک شوید، می بینید که به تدریج خودشان را عقب می کشند تا فاصله به همان حداقل شش وجب برسد. قاعدتا این نکته، به معنی آن است که آنها هیچ علاقه ای به کانتکت های فیزیکی هم ندارند، از جمله روبوسی، آغوش، tap on back، مشت های آرام دوستانه و ... اگر ساکت است، جمله ی کشنده ی "چیه، تو فکری؟!" را هرگز به کار نبرید! خزندگان بهترین گوش را برای شنیدن دارند: برای شنیدن مایند توئیستر های علمی، برای صحبت در باره ی معنای زندگی، در باره ی اخلاق، هدف زندگی، مسئولیت های فردی، انتگرال دوگانه، نیمه نهایی کوپا آمریکا، لامبورگینی اوراکان، جایزه ی نوبل، خداحافظ گری کوپر، سوپر کانداکتور ها، کارل گوستاو یونگ، نظریه ی همه چیز، ماتریکس، یوهان سباستین باخ و ... اما برای حرفهایی که در مورد بقیه ی آدم ها و روابط احساسی هست، هرگز! شاید این یکی از مشکلات بزرگ خزندگان باشد (البته نه از دید خودشان) آنها نه خودشان درد دل می کنند نه اجازه ی این کار را چندان به بقیه می دهند. اگر هم با یکی از آنها درد دل کردید، بدانید که او در خلسه فرو رفته و از هر 10 کلمه ی شما یکی اش را می شنود تا بعدا بتواند جوابی کوتاه و مختصر بدهد و به بی توجهی متهم نشود. خزندگان بی رحم نیستند. آنها در برابر مشکلات جدی و کوبنده ی زندگی تان همواره پشتتان می ایستند، سعی می کنند بهتان کمک کنند، حتی اگر به حرفهایشان گوش ندهید، صبر می کنند تا شکست بخورید و دوباره به شما راه صحیح را نشان می دهند (البته فقط برای یکبار. بار ِ دومی در کار نیست) اما پرداختن به مسائلی که با بی منطقی برایتان پیش آمده است و با منطق حل می شود، اما همچنان با تداوم بی منطقی، ادامه دارد، برای یک خزنده، مثل مجبور کردن یک پیرزن 105 ساله به تماشای ال کلاسیکو و درخواست از او برای تحلیل بازی است: همانقدر خسته کننده و بی معنا. در این موقعیت، خزندگان دو سلاح اصلی شان را بی برو برگرد رو می کنند: Apathy/Ignorance: نمی دانم، و نمی خواهم بدانم

اگر می خواهید روابط حسنه با یک خزنده داشته باشید، یادتان نرود که بی معطلی یک دکمه ی On/Off برای خودتان تعبیه کنید. چون آنها هم همین دکمه را دارند. به محض اینکه اراده کنید، یک خزنده ساکت خواهد شد، بحث را تمام خواهد کرد و حتی برای 1 ماه هم که شده با شما کاری نخواهد داشت. فقط کافیست بخواهید. آنها به حریم شخصی شان به دید بزرگترین دارایی شان نگاه می کنند، و انتظار دارند شما هم همین کار را بکنید. اگر طرفدار حریم شخصی هستید، یک خزنده می تواند بهترین دوستتان باشد. در عوض، اگر دوست دارید از جانب دوستانتان دائم در مورد زندگی تان سوال پیچ شوید تا حس کنید کسی بهتان توجه می کند، دور این گونه ی جانوری را خط بکشید... برای آنها، همیشه یک راه فرار باز بگذارید. اگر می خواهد تنها باشد، باید باشد. وگرنه خودش را و همه ی اطرافیانش را منفجر می کند تا راه فرار را برای خودش بسازد. از همین روست که تعهدات اجتماعی، نقطه ی قوت آنها نیست. البته آنقدر شرف دارند که این موضوع را پنهان نکنند. پیش از این گفتم که آنها از باختن متنفرند. وقتی می دانند چیزی با خودخواهی شان در تضاد است، هیچ وقت شروعش نمی کنند. اما... اگر شروع کنند، تا آخرش می ایستند. گفتم: از باختن متنفرند!

در نهایت، لازم می دانم با این جمله حرفم را به پایان برسانم که: خزندگی جرم نیست. بیماریست. انگشت اتهام خودخواهی بیش از همه به سمت آنها نشانه رفته. اما آنها یک فرق با دیگر خودخواهان دارند. مهم نیست طرف مقابلشان یک همنوع باشد یا نه، آنها سعی می کنند به آنچه که اعتقاد دارند عمل کنند، و آنطور عمل می کنند که دوست دارند از طرف مقابل ببینند! هیچ پیچ و خمی در رابطه با یک خزنده وجود ندارد. برای همین است که دوستی با یک خزنده یا 100٪ محال است، یا 100٪ آسان.

امضاء: خزنده ی آنتروپولوژیست