تعارف 75: اتحادیه ی ابلهان- جان کندی تول

ایگنیشس گفت:"ما نباید راه و روش خدا را مورد چون و چرا قرار بدیم."

"شاید راست می گی، ولی اصلا درک نمی کنم."

"شاید نوشته های بوئتیوس به شما بصیرت بیشتری بده."

"من هر روز قصه های پدر کلر و پدر بیلی گراهام رو تو روزنامه می خونم."

ایگنیشس شلپ شلپ کنان گفت:"خدای من! همینه که این قدر گمراه هستید."

 

 کتاب هایی هستند که پیش از خواندنشان، آنقدر ازشان تعریف و تمجید می شنویم، یا آنقدر ازشان بد می شنویم که بعد از خواندنش یک علامت سوال به همراه تعجب بالای سرمان ترق! ظاهر می شود. یعنی:"بقیه در مورد این کتاب حرف می زدند؟!"

تا بحال چندتا از این کتاب ها خوانده ام و ظاهرا قرار نیست ادب بشوم و دیگر به نقد و بررسی های دیگران در مورد کتاب زیاد اهمیت ندهم. نمونه اش ناتور دشت، سالار مگس ها، مرشد و مارگاریتا و این آخری هم "اتحادیه ی ابلهان"

می خواهم حرفم را با هندوانه پرت کردن زیر بغل نویسنده ی مرحوم این کتاب شروع کنم. و بگویم که شخصیت پردازی اش آنقدر فوق العاده بود که من دیگر الان اسم "ایگنیشس" را که می شنوم حالم بهم می خورد! و هر وقت خانوم لوی راجع به دخترهایش و تخته ی ورزشش صحبت می کرد می خواستم با مشت بکوبم توی دیوار. و هر وقت حرف از بار "شب شادی" پیش می آمد احساس می کردم الان مجاز به خودکشی در نهایت افسردگی هستم. خب... این فقط و فقط بخاطر قدرت نویسنده است که یقه ات را می گیرد و پرتت می کند وسط داستانش، و آنقدر ماهرانه خلق می کند که مرز بین حقیقت و داستان را گم کنی.

هندوانه ی دوم از بابت دغدغه ی نوشته پرت خواهد شد. اتحادیه ی ابلهان همان دغدغه ای را دارد که ورژن سینمایی اش را در قالب داستانی کاملا بی ربط و متفاوت با این کتاب، یعنی "God bless America" می توانیم ببینیم. و همینطور اثرش را در شخصیت پردازی "شلدون کوپر" سریال Bigbang Theory (البته که کتاب چندین سال قبل از این دو فیلم و سریال نوشته شده است). حالا من نمی خواهم توهم بزنم که:"ایگنیشس رایلی خودش را در نوشته هایش با نام گری معرفی می کند، و نام گری کوپر معروف در این کتاب برده می شود، و شلدون کوپر هم که درست ادبیات گفتار و طرز برخورد اجتماعی ای مشابه ایگنیشس دارد، فامیل اش کوپر است." فقط به این بسنده می کنم که ادبیات گفتارشان مشابه هم است! و نتیجه می گیرم که ایگنیشس رایلی ِ کتاب اتحادیه ی ابلهان، از همان لحظه ای که وارد کتابفروشی های آمریکا شد، تبدیل به یک آیکون برای کالت عجیب و غریب و کم طرفداری شده است که امروزه هر از چندگاهی جلوی چشممان ظاهر می شود: قبول این که عوام مردم احمق و ابلهند، و ما باید فکری به حال آنها بکنیم.

نقدم را بیشتر از یک جمله کش نمی دهم: بیش از حد مورد نیاز طولانی و کمی هم بدون چارچوب... بیشتر از این نقد مجاز نیست. چون بخش منفی دید من به این کتاب بیشتر از اینکه ناشی از کیفیت خود کتاب باشد، ناشی از مبالغه گویی بقیه در مورد این کتاب بود که انتظار من را خیلی بالا برد. اگر چه به عنوان یک رمان کلاسیک معاصر، نمره ی حداقل 4 از 5 را می گیرد. آنهم بخاطر همان هندوانه ی دوم، یعنی دغدغه ی کتاب...

تضادی که در‌آن گیر کرده ام این است که من هم نفرت ایگنیشس از جامعه و اطرافیانش را درک می کنم، هم نفرت دیگران از ایگنیشس را! این موجود چاق بیشتر از حد معمول منفور است. شاید بخاطر اینکه نمونه اش را در دنیای واقعی برای خودم دارم، و خواندن این کتاب من را یاد همان آدم های شل و ول دور و برم می اندازد و درگیری هایی که با خودشان و زندگی شان داشته ام. اما در نهایت اگر بخواهم طرف یکی را بگیرم، خب قطعا به نفع ایگنیشس رای می دهم. شاید من هم رگه ای از همان تمایلات فاشیستی مکتب فرانکفورتی عجیب و غریب دارم! همانی که می گوید مردم ابلهند و باید فکری به حالشان کرد. البته من خیلی وقت است فهمیده ام که خودم هم کم بلاهت ندارم، و اینکه فعلا حس نوع دوستی ام، قوی تر از تمایل برای تار و مار کردنشان است.

---

پ.ن. تشکر اضافه از مترجم کتاب، پیمان خاکسار. هیچ چیز دیوانه کننده تر از ترجمه ی بد نیست، و هیچ چیز هم مثل یک ترجمه ی خوب، کتاب خواندن را برای آدم آرامش بخش نمی کند